Công văn số 15/TTDVNN-KN của Trung tâm dịch vụ nông nghiệp huyện Tứ Kỳ về
việc tăng cường kiểm tra, phát hiện xử lý bệnh trong thuỷ sản. Hiện nay, nhiều diện tích
nuôi thủy sản tập trung và trong khu dân cư xuất hiện cá chép nuôi mắc bệnh và chết nhiều
như ở một số xã: Tái Sơn, Tân Kỳ, Quang Phục, Hưng Đạo, Chí Minh, Tiên Động... Qua
kiểm tra thực tế của Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện cho thấy triệu chứng, bệnh
tích cá nhiễm bệnh chủ yếu là cá chép bị mắc bệnh KHV (Koi Herpesvirus), một số ao cá
ghép thêm bệnh ký sinh trùng (nấm mang, nấm thủy mi...). Bệnh đang phát tán nhanh, lây
lan trên diện rộng, gây thiệt hại lớn cho sản xuất thủy sản.
Nhằm thực hiện phòng chống dịch bệnh thủy sản có hiệu quả, giảm thiểu thiệt
hại về kinh tế cho người sản xuất, UBND xã thông báo, khuyến cáo, hướng dẫn để các
hộ nuôi thủy sản trên địa bàn xã nắm được thông tin về bệnh, dấu hiệu nhận biết và
thực hiện tốt các biện pháp kỹ thuật phòng chống dịch bệnh như sau:
1. Dấu hiệu nhận biết cá bị mắc bệnh KHV (Koi Herpesvirus)
- Bệnh thường xuất hiện vào thời điểm trước và sau tết âm lịch, virus chủ yếu
gây bệnh trên cá chép, cá chép cảnh và không gây bệnh trên cá trắm cỏ, rô phi... Cá
mắc bệnh có biểu hiện thân chuyển màu đen hơn bình thường, nổi nhiều, lờ đờ chậm
chạp, thường bơi tách đàn, dạt gần bờ và bơi không định hướng. Cá chép nhỏ có thể
kháng với bệnh KHV nhưng cá chép trưởng thành rất dễ mẫn cảm với bệnh. Do vậy,
bệnh thường gây thiệt hại cho các ao nuôi cá chép thương phẩm có trọng lượng trên 1kg.
- Kiểm tra cá bị nhiễm bệnh có các triệu chứng, bệnh tích như sau:
+ Tổn thương trên 2 bên mang, có vết chấm lốm đốm màu đỏ và màu trắng,
mang chảy máu, trên mang nhiều nhớt, dịch nhớt có tính nhầy cao dễ bám dính vào
xương nắp mang. Mắt trũng, da có đám bạc màu hoặc phồng rộp, bị bong vẩy, đôi khi
bắt gặp hoại tử da.
+ Khi mổ khám bên trong, dấu hiệu dễ nhận biết nhất là các nội quan thường
dính vào màng bụng, gan, thận sưng to, có thể xuất huyết và thay đổi màu sắc.
- Trường hợp cá bị mắc bệnh KHV bội nhiễm bệnh nấm mang, ngoài các triệu
chứng bệnh tích như trên còn thấy các tơ mang sưng to, tiết dịch dính bết lại với nhau,
hoạt động của mang bị cản trở, cá hô hấp khó khăn, thường nổi đầu, hay tập trung ở
dòng nước chảy, bỏ ăn. Cá nhiễm bệnh có tỷ lệ chết cao, khi ghép với bệnh nấm mang
sẽ làm tỷ lệ gây chết cao từ 90% - 100%. Cá bắt đầu chết trong vòng 24 - 48 giờ sau
khi xuất hiện dấu hiệu bệnh.
2. Một số biện pháp phòng chống dịch bệnh KHV (Koi Herpesvirus)
2.1. Các biện pháp phòng bệnh:
Bệnh KHV trên cá chép là bệnh nguy hiểm cho ngành thủy sản do virut gây ra,
hiện nay chưa có thuốc đặc trị trên thị trường. Để hạn chế dịch bệnh phát sinh trong
các ao nuôi, các hộ nuôi thủy sản cần thực hiện tốt các biện pháp phòng bệnh tổng hợp
như sau:
- Khuyến cáo người dân hạn chế thả giống, vận chuyển con giống không rõ
nguồn gốc trong thời điểm nhạy cảm hay xảy ra dịch bệnh.
- Định kỳ 2 lần/tháng khử trùng nước ao nuôi bằng các loại thuốc khử trùng như:
BKC, Iodin, Superclo..., sau khi sử dụng hóa chất khử trùng từ 3 - 5 ngày sử dụng các
loại chế phẩm sinh học, men vi sinh như: Bio-zeo, EM, Baczyme... giúp làm sạch đáy
ao, tạo môi trường nước trong sạch giúp cá phát triển tốt, hạn chế bệnh dịch.
- Tăng cường sức đề kháng cho cá bằng cách bổ sung vitamin C, men tiêu hóa
trộn vào thức ăn trong thời gian 3 ngày liên tục/15 ngày.
- Hạn chế lấy và thay nước không kiểm soát, đặc biệt trong những thời điểm
nhạy cảm dễ phát sinh bệnh nhằm đảm bảo an toàn sinh học cho ao nuôi, tránh nhiễm
bệnh từ môi trường bên ngoài.
2.2. Xử lý trong trường hợp cá bị nhiễm bệnh:
- Thực hiện thu gom cá bị nhiễm bệnh, vớt xác cá chết đem chôn, không vứt bừa
bãi gây ô nhiễm môi trường, làm lây lan dịch bệnh.
- Tăng cường quạt nước để cung cấp oxy cho cá do mang cá bị tổn thương.
- Sử dụng các chế phẩm vi sinh để làm sạch đáy ao.
- Sát khuẩn nước cách ngày 1 lần liên tục từ 5 - 7 ngày bằng các loại hoá chất
như: BKC, Iodin, Superclo... để tiêu diệt mầm bệnh trong nước. Nếu xác định ao cá bị
bội nhiễm nấm mang phải sử dụng xen kẽ Pronopol để xử lý nấm. Liều lượng sử dụng
theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Biện pháp này cũng có tác dụng điều trị được các
bệnh ký sinh trùng (nấm mang, nấm thủy mi...) lây nhiễm kèm theo.
- Bổ sung vitamin C, glucan, men tiêu hóa vào thức ăn nhằm tăng cường đề
kháng để cá vượt qua dịch bệnh.
Trên đây là một số khuyến cáo, hướng dẫn các biện pháp phòng trừ bệnh KHV,
bệnh ký sinh trùng trên cá chép. UBND xã yêu cầu các hộ sản nuôi trồng thuỷ sản trên
địa bàn xã thực hiện tốt nội dung này./